Voedingssupplementen

Een aantal jaren gelden heb ik een nieuwsbrief gewijd aan omega 3 olie en de effecten ervan op de gezondheid. Er blijven vragen over binnenkomen zodat ik deze olie hier nog eens de revue zal laten passeren. 
Eveneens komen vragen binnen over probiotica en prebiotica en het nut hiervan. Tenslotte wil ik wat aandacht besteden aan nucleotiden, de bouwstenen van het erfelijk materiaal.

Omega 3 olie.

Vetten kunnen we het beste onderscheiden in vetten die hoofdzakelijk dienen voor de energieproductie en in vetten die andere functies in het lichaam te vervullen hebben. Tot de eerste soort behoren veelal de verzadigde vetten. Deze zijn van nature harde vetten. Schapenvet is in wezen zo'n hard vet. Tot de onverzadigde vetzuren behoort ook een groep die we essentiële vetzuren noemen. Dit is omdat het lichaam deze vetzuren zelf niet kan aanmaken. Het zijn zgn. meervoudig onverzadigde vetzuren. We kunnen deze vetzuren onder verdelen in omega3, omega 6 en omega 9 vetzuren.

De omega 3 zijn super meervoudig onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetzuren zijn gevoelig voor oxidatie en naarmate ze meervoudig onverzadigd zijn neemt de kans op oxidatie toe. Oxydatie uit zich onder andere in het ranzig worden van boter. Aangezien geen fabrikant van voedingsmiddelen graag het stempel krijgt dat hij ranzig voedsel produceert kozen fabrikanten in het verleden daarom al sneller voor meer verzadigde vetzuren. Deze waren doorgaans ook nog eens goedkoper.

Omega vetzuren bezitten een aantal bijzondere eigenschappen die nuttig zijn voor het lichaam. Omdat het lichaam deze vetzuren niet kan aanmaken is het afhankelijk van de hoeveelheid van deze vetzuren in de voeding. Nu is het zo
dat in de vorige eeuw een complete scheefgroei is ontstaan tussen het aanbod aan omega 3 en omega 6 vetzuren. Met name de inname van omega 3 vetzuren raakte verstoord doordat deze uit het dagelijkse voedselaanbod verdween. De
voedselindustrie is zich hier van bewust geworden de afgelopen jaren en je kunt nu dat ook geen supermarkt meer inlopen om niet op de verpakking te lezen dat het product omega olie bevat.

Zoals gezegd is er in de vorige eeuw dus een enorme scheefgroei ontstaan tussen de verhouding van deze twee oliën in het voedsel. Met name nam het omega 6 gehalte toe ten koste van het omega 3 gehalte. Het omega 6 gehalte was zo tot wel 25 x hoger geworden eind vorige eeuw ten opzichte van het omega 3 gehalte in het gemiddelde voedselpakket . Als we bedenken dat de omega 6 olie vooral betrokken is bij alle processen die ontstekingen bevorderen en de omega 3 juist bij alle processen die dit afremmen, dan mag het duidelijk zijn dat deze scheefgroei niet zonder gevolgen kon blijven. Er wordt dan ook serieus gedacht dat deze scheefgroei een rol heeft gespeeld bij het ontstaan van diverse welvaartsziekten in de tweede helft van de vorige eeuw. Reden genoeg voor de voedsel industrie om dus het roer om te gooien.

Nu is uit onderzoek gebleken dat met name de hersenen een grote afnemer zijn van omega 3 vetzuren. Tijdens de ontwikkeling hebben de hersenen een grote behoefte aan dit vetzuur. Als het niet voorhanden is dan proberen de hersenen
de schade te beperken door een vetzuur in te bouwen wat kort bij het omega 3 vetzuur ligt. In de praktijk blijkt dit omega 6 te zijn. Nu wijst onderzoek uit dat de omega 6 vetzuren de hersencelwanden, waarin ze worden ingebouwd als
het ware iets stugger maken waardoor deze minder goed functioneren. Hierdoor kunnen bepaalde bouwstoffen en hormonen minder goed de hersencelwanden passeren. Als kinderen in de baarmoeder opgroeien dan is er een grotere
behoefte dan normaal aan dit vetzuur. Bij een tekort geeft de moeder dan een deel van haar eigen omega 3 vetzuren af zodat het kind zich zoveel mogelijk normaal kan ontwikkelen. Het tekort aan omega 3 vetzuren bij de moeder kan
zich dan uiten in tijdelijke vergeetachtigheid of postnatale depressie.

Heeft een lichaam nu een tekort aan dit vetzuur tijdens de ontwikkeling van de hersenen dan zullen er minder verbindingen tussen de verschillende hersencellen worden aangelegd. Als we ons het aantal verbindingen tussen de hersencellen
voorstellen als mogelijke schakelplaatsen, vergelijkbaar met de mogelijke schakelingen in een computer, dan is het niet moeilijk voor te stellen dat de hersenen met meer schakelingen sneller zullen werken dan de hersenen met
minder schakelingen.

Grootschalig onderzoek in o.a. Oxford bij mensen, maar ook onderzoek bij honden hebben de waarheid van deze stelling inmiddels bewezen. Naarmate meer omega 3 vetzuur beschikbaar is tijdens de uitgroei en ontwikkeling van
de hersenen worden er meer vertakkingen aangelegd en is er sprake van een intelligentie voorsprong ten opzichte van hen die deze omega 3 vetzuren minder kregen. of het normale rantsoen met meer omega 6 kregen.

Vertalen we deze onderzoeken nu naar de duivensport dan is het voor te stellen dat ook wij als duivenmelkers ons voordeel hiermee kunnen doen. In 2005 schreef ik hier al over. Inmiddels hebben veel duivenliefhebbers de toepassing
van omega 3 vetzuren tijdens de kweek uitgeprobeerd. Van diverse kanten werd bericht dat de indruk bestond dat de jonge duiven zich beter ontwikkelden. Ook lijkt het aantal duiven dat na het afzetten de drinkpot niet weet te vinden
geringer dan anders het geval was. Duiven moet niet alleen goed kunnen vliegen. Ze moeten zich ook goed kunnen oriënteren. Hoe beter de hersenen zich kunnen ontwikkelen tijdens de periode van groei en ontwikkeling des te beter deze ook op latere leeftijd zullen functioneren.

Voor een goed functioneren van de hersenen zijn de omega 3 vetzuren dus zeer belangrijk. Een belangrijk omega 3 vetzuur is alfa-linoleenzuur. Dit wordt door het lichaam omgezet in EPA en DHA. Voor de structuur van de hersenen en hetfunctioneren van de hersenen zijn deze twee vetzuren erg belangrijk. Omega 3 vetzuren hebben nog andere bewezen eigenschappen. Zo kunnen EPA en DHA direct effect uitoefenen op het immuunsysteem. Met name de cellen van de cellulaire afweer worden gestimuleerd. Hierdoor wordt een betere bescherming gekregen tegen virusinfecties.

Omega 3 vetzuren spelen, zoals gezegd, ook een belangrijke rol in hetverloop van ontstekingsprocessen. De omega 3 vetzuren remmen de ontstekingsprocessen af. Omega 6 vetzuren zijn juist ontstekingsbevorderend. In de natuur is deze olie o.a. te vinden in groene bladgroente, in vlaszaakolie, walnoten, canola olie en Braziliaanse noten. Omega 3 vetzuren, EPA (eicosasapenteenzuur) en DHA ( docosahexeenzuur) zitten ook in vette vis.

Visolieproducten zijn dus ook een rijke bron aan omega 3 vetzuren. We dienen wel in ons achterhoofd te houden dat er in sommige vissen rijkelijk kwik en PCB's aanwezig kan zijn. Sommige visolie wordt geconserveerd met antioxidantia die een twijfelachtige reputatie hebben. Deze soorten visolie kan men daarom ook beter mijden.

Nucleotiden

Nucleotiden zijn de bouwstenen van het erfelijk materiaal. Het lichaam is in staat deze zelf aan te maken. Dit vraagt evenwel de nodige energie. Er zijn dus omstandigheden waarin een gift van deze nucleotiden gewenst kan zijn. Zoals
tijdens de kweek en tijdens de rui. We hebben de goede eigenschappen van de omega 3 olie gecombineerd met die van de nucleotiden en dit uitgebalanceerd met spoorelementen en vitamines in een lage dosering.

Tijdens de kweek is het gebruik van een (zuiver) omega 3 product al dan niet in combinatie met nucleotiden aan te bevelen. Er zijn een aantal goede preparaten op de markt. Zo is Barleans vlaszaadolie een product met een hoog gehalte aan EPA en lignanen. Een eetlepel van dit product bevat 6200 mg omega 3 olie).

Een andere mogelijkheid is de Pigeonexpress. Deze is oorspronkelijk afkomstig uit Nieuw Zeeland. Het is een product op basis van canola olie. Het gehalte aan omega 3 olie is iets lager dan in de Barleans-olie. Zelf hebben we een kweekolie samengesteld op basis van koud geperste vlaszaadolie van eerste persing. Deze is gecombineerd met een visolie die geschikt is voor menselijke consumptie. Vrij van bestrijdingsmiddelen. Het gehalte aan omega 3 olie is het hoogste van de drie hier genoemde producten de BonyOmega 3 Kweekolie Daarnaast hebben we een combinatie met nucleotiden en omega 3 olie. Bony omega nucleovit.

Probiotica.

Probiotica worden meer en meer ingezet. De gedachte achter deze producten is om de goede darmbacteriën rijk voorhanden te doen zijn om zo te zorgen dat de ziekteverwekkende bacteriën geen of minder kans krijgen om hun kwalijke
eigenschappen tentoon te spreiden. Het kan dus best zijn dat er nog schadelijke bacteriën aanwezig zijn. Ze kunnen alleen moeilijker tot ontwikkeling komen. Waar vroeger alleen probiotica beschikbaar waren van andere diersoorten zijn
nu ook probiotica verkrijgbaar met duivenbacteriën. Dit is een stap voorwaarts omdat deze diersoortspecifieke bacteriën wel in staat zijn zich te handhaven in de darm van de gastheer terwijl niet diersoortspecifieke bacteriën meestal snel
weer uit het darmstelsel van de tijdelijke gastheer verdwijnen.

Probiotica komen het beste tot ontwikkeling als de omstandigheden in de darm optimaal zijn. Daarom worden probiotica vaak verstrekt in combinatie met zgn. prebiotica . Dit zijn stoffen die een goede voedingsbodem zijn voor de goede
darmbacteriën, maar waar de schadelijke bacteriën weinig aan hebben. De in deze producten aanwezige Fructo-oligosachariden zijn een soort suikers die de goedaardige bacteriën bevorderen terwijl de ziekmakende bacteriën hier minder
mee kunnen doen. Ook een juiste zuurgraad in de darm kan een steentje bijdragen bij de ontwikkeling van de goede darmbacteriën.

Men dient de probiotica niet te zien als een geneesmiddel maar als een ondersteunend preparaat de kan bijdragen aan het gezond houden van de darm. Ook in perioden van stress kan het een bijdrage leveren om het kantelen van de
darmflora richting de ontwikkeling van kwalijke bacteriën te helpen voorkomen.

Na een antibioticumkuur kan het verstrekken van probiotica de darmflora sneller in evenwicht helpen brengen. We moeten immers in gedachten houden dat antibiotica niet alleen de schadelijke bacteriën afdoden maar eerder als
bulldozers alles voor zich uitschuiven. Dat is ook een van de bezwaren van het overmatig gebruik van antibiotica. Namelijk dat de darmflora een tik krijgt. Daarnaast zorgt overmatig gebruik van antibiotica ook voor inductie van resistente bacteriën.

Probiotica verdienen zo hun plek in een natuurlijke aanpak van de medische begeleiding van de duiven, waarbij het accent ligt op het bevorderen van de gezondheid en minder op het bestrijden van opgelopen ziektes (als gevolg van
een beperkte basisweerstand).

Succes

Peter Boskamp